فهرست موضوعات
مقدمه
امروزه یخچالها از چند جزء اصلی شامل کابینت و درب بیرونی، کابینت یا آستر داخلی، عایق بین کابینتها و سیستم خنککننده تشکیل شدهاند. کابینت و درب یخچال معمولاً از ورق استیل 304 ساخته میشوند و چنانچه نیاز به رنگآمیزی داشته باشد از ورق استیل مات استفاده مینمایند. چنانچه طراحان سعی داشته باشند تا بهای تمام شده را کاهش دهند از مواد پلاستیکی نیز در ساخت یخچال استفاده میکنند. به عنوان مثال چون قیمت ورق استیل 304 بیشتر از مواد پلاستیکی است، کابینت داخلی یخچال از جنس پلاستیک طراحی و ساخته شده است.
فضای بین دو کابینت از مواد عایق حرارت پر میگردد که از فایبرگلاس یا پلی فوم میباشد و وظیفه آن ایجاد فاصله عایق حرارتی بین کابینت خارجی از جنس ورق استیل 304 یا ورق استیل مات با کابینت داخلی میباشد. این عایق در بازده یخچال نقش بسزایی دارد. به عنوان مثال برخی از طراحان که عملکرد یخچال را بر هزینه ساخت آن مقدّم میدانند، بدون توجه به قیمت ورق استیل 304، هر دو کابین را فلزی میسازند که لازم است به دلیل انتقال حرارت بیشتر فلزات، از ماده عایق متناسب با آن شرایط نیز استفاده گردد.
فرآیند ساخت کابینت بیرونی و درب یخچال
برای ساخت کابینت بیرونی، ورقهای فلزی به وسیله جوشکاری و یا روش گیرهکردن به هم متّصل میگردند. در فرآیند گیرهکردن دو قطعه تحت فشار به هم وصل میشوند، اگرچه هیچ قطعه اضافی مانند منگنه به محل اتّصال اضافه نمیشود. در مرحله دوّم اگر ورق فلزی به صورت پوشش داده شده خریداری نشده باشد، کابینتها رنگآمیزی میشوند. برخی از تولیدکنندگان از تجهیزات اسپری برای قرار دادن یک لایه رنگ روی فلز استفاده میکنند و برخی دیگر قطعات را گرم میکنند و سپس در مخلوط رنگ و حلال فرو میبرند تا رنگ روی سطح بپزد.
کابینت داخلی
کابینت داخلی گاهی اوقات از ورق فلزی بسیار شبیه به پوسته بیرونی ساخته میشود. آنچه در اینجا بسیار مهم است، درزبندی دقیق کابینت میباشد. همانطور که گفته شد، در برخی از مدلهای یخچال، از پلاستیک برای آسترهای داخلی استفاده شده است. به عنوان مثال، امروزه درب داخلی به طور کامل از پلاستیک ساخته میشود. برای تولید اجزاء پلاستیکی از فرآیند شکلدهی تحت خلاء استفاده میگردد. در این فرآیند، ورق پلاستیک ضخیم که کمی بزرگتر از قطعه تمام شده است، در درون قالب قرار میگیرد و لبه های بیرونی آن محکم بسته میشود. سپس دمای قالب را افزایش میدهند تا پلاستیک گرم شود. در مرحله بعد پلاستیک داغ با خلاء به داخل قالب کشیده میشود و شکل نهایی قطعه رابه خود میگیرد و پس از خنک شدن این شکل را حفظ مینماید.
مونتاژ کابینت داخلی و خارجی
پس از آماده شدن قطعات، کابینت داخلی درون کابینت بیرونی قرار میگیرد. قبل از اینکه فضای بین دو کابینت با عایق پر شود، برخی از لولهها و سیمهای مربوط به تاسیسات یخچال از شکاف بین این دو عبور داده میشوند. نهایتاً یک دستگاه تزریق به صورت رباتیک و یا تفنگ دستی، فوم را بین جداره دو کابینت وارد میکند. سپس کابینتها گرم میشوند تا فوم منبسط شده و کابینت به استحکام لازم برسد. همین فرآیند در ساخت درب یخچال نیز عیناً اجرا میگردد.
مونتاژ تجهیزات یخچال
اجزاء تبرید با استفاده از پیچ و گیره به کابینت متصل میشوند و یک پوشش محافظ روی مفاصل پاشیده میشود. اکثر تولیدکنندگان از این مرحله به بعد، فرآیند تست را با تولید مخلوط میکنند. به عنوان مثال، لازم است نشتی لولهها و تجهیزات تبرید به وسیله گاز ایمن نیتروژن مورد آزمایش قرار گیرد و اگر تائیدیه تست اخذ شد، تاسیسات با گاز مبرّد شارژ میشود و تحت آزمایشات بعدی قرار میگیرد. نهایتاً لوازم جانبی (قفسهها، کشوها، سینیهای یخ و غیره) اضافه شده و برای حمل و نقل آماده میشود.
چالش بزرگ صنعت یخچالسازی
در اواسط دهه 1970، دانشمندان شروع به درک این موضوع کردند که وقتی گازهای گروه کلروفلوئوروکربن (CFC) که شامل فرئون است، به سمت استراتوسفر (لایه بالایی جو) حرکت میکنند، به تدریج تجزیه میشوند و اتمهای کلر آزاد میشوند. مشکل این است که هر اتم کلر میتواند دهها هزار مولکول ازون را از بین ببرد. ازون شکل سه اتمی اکسیژن است که از یک لایه محافظ در استراتوسفر تشکیل شده است و تابش فرابنفش خورشیدی را جذب میکند که در صورت رسیدن این اشعه به سطح زمین به حیات حیوانات آسیب میرساند. به محض اینکه محقّقان دریافتند انتشار CFC باعث تشدید حفره لایه ازون در قاره قطب جنوب شده است، فشار عمومی برای محدود کردن انتشار افزایش یافت. در سال 1987، نمایندگان کشورهای سراسر جهان توافق نامهای را امضا کردند به نام پروتکل مونترال که مطابق آن موافقت گردید که استفاده از موادی که باعث تخریب لایه ازون میگردد، توسط کشورها متوقّف گردد. مهمّترین مادّه اشاره شده در این پروتکل، گاز فرئون است که در یخچال مورد استفاده قرار میگیرد. متأسفانه، کلروفلوئوروکربنها در فوم پلی استایرن نیز وجود دارند که برخی از تولیدکنندگان از آن به عنوان عایق بین بدنه خارجی و پوشش داخلی یخچال خود استفاده میکنند. بنابراین، تلاشها برای کاهش انتشار CFC از یخچالها ادامه دارد، و تولیدکنندگان تلاش میکنند جایگزینهایی برای فرئون خنککننده و پلی استایرن بیابند.
سیدرحیم کیاحسینی