مقدمه:
اتاق تمیز که در علوم مختلف نظیر الکترونیک، پزشکی، ساخت نیمه هادی ها و غیره استفاده می شود، مکانی است که عاری از هرگونه گرد، غبار و آلودگی است. ورق استیل به دلیل دوام، استحکام و مقاومت شیمیایی عالی، یک انتخاب گران قیمت اما محبوب برای تجهیزات اتاق تمیز است. اتاق های تمیز مدولار نیز می توانند از ورق استیل ساخته شوند، اما بسیار گران می باشند بنابراین کمتر رایج هستند. یکی دیگر از کاربردهای اتاق های تمیز از جنس ورق استیل برای اتاق های تمیز با تشعشع است.
نمونه‌هایی از تجهیزات معمولی اتاق تمیز از جنس ورق استیل عبارتند از سینک‌های اتاق تمیز، میزهای اتاق تمیز، نیمکت‌های شیمیایی اتاق تمیز، و نیمکت‌های جریان آرام اتاق تمیز.
الزامات FDA CGMP مستلزم استفاده از بادوام ترین و آسان ترین مواد برای تمیز کردن اتاق برای تجهیزات دارویی است. تجهیزات اتاق تمیز دارویی و تجهیزات اتاق تمیز پردازش مواد غذایی ساخته شده از ورق استیل شامل میکسرها، آسیاب ها، محفظه های تخمیر، هموژنایزرها، سیستم های پرکننده آسپتیک، پرس های قرص، قیف های تغذیه کننده، لوله کشی مایع و گاز است.
ورق استیل چیست؟
ورق استیل به فولادی گفته می شود که حداقل 10.5 درصد کروم داشته باشد. همچنین ممکن است حاوی مواد آلیاژی دیگری مانند مولیبدن، نیکل، تیتانیوم، آلومینیوم، مس، نیتروژن، فسفر یا سلنیوم نیز باشد. بیشترین ورق استیل موجود در بازار از نوع گرید 304 است. دارای مقاومت در برابر خوردگی، استحکام و تمیز کردن آسان است. خواص ورق استیل درجه 304 اغلب با شیشه مقایسه می شود، هیچ منافذ یا شکافی ندارد که ممکن است کثیفی، آلودگی یا باکتری را جمع کند و اغلب می توان آن را با آب و صابون تمیز کرد و سپس ضدعفونی نمود. با این حال، اگر در معرض رطوبت زیاد یا آب نمک قرار گیرد، همچنان می تواند زنگ بزند. این آلیاژ بسیار گرانتر از فولاد گالوانیزه است و برش یا جوشکاری آن دشوار است.
ورق استیل درجه 316 نسبت به ورق استیل درجه 304 مقاومت در برابر خوردگی قابل توجهی نسبت به کلریدها و اسیدها دارد. این حاوی مولیبدن است و گرانتر از ورق استیل درجه 304 است. برای ساخت تجهیزات ورود به اتاق های تمیز جهت تولید مواد غذایی یا مواد دارویی، استفاده از ورق استیل بسیار رایج است. این تجهیزات باید توسط NSF (بنیاد بهداشت ملی) تأیید شده باشد که تجهیزات پردازش مواد غذایی از نظر بهداشتی طراحی شده اند به طوری که به راحتی تمیز می شوند، تمیز کردن مناطق دشوار نیست و از موادی ساخته شده اند که به مواد غذایی نفوذ نمی کنند. ورق استیل یک ماده عالی برای برآوردن این الزامات است.
به طور کل، ورق استیل بسیار بادوام، مقاوم در برابر مواد شیمیایی و تمیز کردن آسان است. در نتیجه، ورق استیل یک ماده محبوب برای تولید تجهیزات تولید دارو در اتاق های تمیز است. همچنین آلیاژی محبوب برای تجهیزات پردازش مواد غذایی محسوب می شود. گرید 304 رایج ترین ورق استیل است. درجه 316 زمانی استفاده می شود که مقاومت شیمیایی بالاتری مورد نیاز باشد. ورق استیل به طور قابل توجهی گرانتر از فولاد گالوانیزه است و به سختی برش و جوش داده می شود.
نحوه تمیز کردن ورق استیل AISI 304:
تمیز کردن فولاد یک عملیات بسیار ظریف به ویژه در آشپزخانه ها است. این ماده ضمن تضمین حداکثر بهداشت و مقاومت در برابر خوردگی، نیاز به توجه ویژه ای برای جلوگیری از لکه ها و آثار ناشی از آب دارد. اما می توان ورق استیل را به طور موثر تمیز کرد تا درخشش مشخصه خود را حفظ کند. این تمیزی چه با انجام اقدامات تمیزکننده خاص و چه با استفاده از محصولاتی که برای این نوع مواد مناسب هستند، مورد توجه می باشد.
برای نگهداری کامل از محصولات ساخته شده از ورق استیل 304 و 316، موارد زیر توصیه می شود:
- پس از استفاده، به خوبی با آب بشویید و با یک پارچه تمیز یا چرم خشک کنید.
- از هر شوینده معمولی استفاده کنید، به شرطی که حاوی کلر یا ترکیبات آن (مانند سفید کننده و اسید موریاتیک) نباشد.
- فقط برای لکه های ماندگار باید از کمی سرکه سفید گرم استفاده کرد.
- از پدهای پشم فولادی یا سایر مواد ساینده که قطعاً سطح فولاد را خراش می دهند، استفاده نکنید.
- اجسام را روی میز کار نکشید، اما در طول عملیات معمولی آشپزخانه از تخته های برش و تشک های مقاوم در برابر حرارت استفاده کنید.
- از قرار دادن تابه ها، اجاق ها و اجسام داغ روی میز کار خودداری کنید، زیرا باعث تغییر شکل و زرد شدن می شوند.
- اجسام آهنی زنگ زده را برای مدت طولانی روی سطح نگذارید.
- ظروف باز و بطری های مواد شوینده یا سایر مواد شیمیایی را در نزدیکی محصول قرار ندهید.
- مواد شوینده و پارچه میکروفیبر آنتی باکتریال با خاصیت چربی زدایی و جاذب قابل استفاده روزانه است.
- به صورت دوره‌ای یا در مواقع ضروری، استفاده از مواد تمیز کننده را توصیه می‌کنیم. کرم های حرفه‌ای ورق استیل را تمیز، جلا و محافظت می‌کند.
گردآورنده: سید رحیم کیاحسینی